Waaruit bestaat de behandeling?

In de visie van Argo GGZ moet elke behandeling in de geestelijke gezondheidszorg maatwerk zijn. Geestelijke gezondheidsklachten zijn vaak het gevolg van meerdere factoren die op enig moment bij elkaar komen. Neem als voorbeeld iemand met aanleg voor depressie. Van die aanleg hoeft je geen uitzonderlijke hinder te hebben. Pas in combinatie met bijzondere omstandigheden (een echtscheiding, een dierbare overlijdt of je verliest je werk) wordt het zo problematisch dat hulp zoeken echt nodig is. De behandeling richt zich dan ook niet alleen op je directe klachten, maar ook op omgevingsfactoren en vaak ook op gedrag.

Programma voor elke cliënt

Geestelijke gezondheidszorg wijkt van nature nogal af van de ‘gewone’ geneeskunde. Een gebroken been is nu eenmaal iets anders dan een postnatale depressie of een burn-out. Het belangrijkste verschil is dat je als cliënt uiteindelijk heel veel zélf doet. Een ander leefpatroon. Keuzes maken. Je gedrag aanpassen aan je karakter of aandoening. Een andere visie ontwikkelen op hoe je in de wereld staat en hoe de wereld naar jou kijkt. We kunnen het niet vóór je doen, maar wel mét je doen. Hoe? Door je inzicht te bieden en de noodzakelijke steun in de rug te geven in de vorm van ‘gereedschappen’ waarmee jij je de grip op je leven terug krijgt. Medicatie kan daar in veel gevallen goed bij helpen, maar nooit zonder verdere ondersteuning in de vorm van therapie.

Dat betekent ook dat een goede behandeling in de geestelijke gezondheidszorg nooit standaard is. Altijd wordt gezocht naar precies de juiste en passende balans tussen medicatie, therapie en sociale ondersteuning.

De rol van medicatie

De wetenschap boekt steeds betere resultaten bij het ontwikkelen van medicijnen in de geestelijke gezondheidszorg. De medicijnen worden doelgerichter en hebben vaak minder bijwerkingen. Medicijnen ‘helpen’ dus steeds beter, maar ideaal is het (nog) niet. Medicatie kan in voorkomende wél een belangrijke bijdrage leveren aan het genezingsproces en/of aan het verbeteren van de kwaliteit van leven. Maar uit elke wetenschappelijke studie blijkt dat het positieve effect van medicatie aanmerkelijk wordt versterkt door passende therapie en goede begeleiding. De negatieve effecten van medicatie worden juist afgezwakt door therapie en begeleiding. Het één kan dus moeilijk zonder het ander.

Therapie, hoe werkt dat eigenlijk?

Het woord therapie wekt hier en daar misverstanden op. Jááááren op een sofa liggen en over je jeugd praten tegen een oude man met een lange baard en een Duits accent? Het kán, maar het is niet hoe het er vandaag de dag in de geestelijke gezondheidszorg aan toe gaat. De meest toegepaste, effectieve en uiterst praktische vorm van therapie in een praktijk als die van Argo GGZ is cognitieve gedragstherapie. In tussen de vijf en twaalf sessies zijn daarmee voor het merendeel van de cliënten aanzienlijke resultaten te bereiken, waarmee ze de greep op hun leven terugvinden.

Therapie gaat nog steeds over praten. Het draait vooral om slim en gestructureerd praten, zodat snel de pijn van de emotionele wond verlicht wordt. Soms is er echter zoveel pijn en zijn de emotionele wonden zo diep dat er behoorlijke psychische schade is opgelopen. Dan duurt het iets langer en  vergt het meer inzet. Praten heeft een doeltreffend effect, het geeft een gewoonte om prioriteit te geven aan onze geestelijke gezondheid en om stappen te zetten om die te verbeteren en in stand te houden. De meeste cliënten van Argo GGZ oordelen dat de kwaliteit van hun leven aanmerkelijk is verbeterd na afloop van hun traject.

Vormen van therapie

Veel psychische gezondheidsklachten vinden hun oorsprong in ofwel gedachten (cognitie), ofwel gedrag, ofwel een combinatie van die twee. Bij cognitieve therapie richt de therapie zich dus op de denkbeelden van jou als cliënt. De therapeut brengt samen met jou je gedachtenpatronen in kaart die betrekking hebben op de klacht. Vervolgens worden die getoetst aan de realiteit. Het kan ook zijn dat je gedrag een sterke bijdrage levert aan de negatieve spiraal waardoor je geestelijk in de knel komt. Dan ligt dáár de nadruk op. Andere vormen van therapie zijn bijvoorbeeld relatietherapie, traumabehandeling, mindfulness en inzicht gevende therapie.

Wie doet wat?

Psychiater
Een psychiater is een arts die zich heeft gespecialiseerd in geestesziekten. De psychiater heeft dus geneeskunde gestudeerd, gevolgd door een specialisatie in de psychiatrie. Hij of zij stelt een diagnose of classificatie, gaat op zoek naar de oorzaak van problemen van cliënten en stelt vervolgens een behandelplan samen. Als arts kan een psychiater ook medicijnen voorschrijven. De problemen die een psychiater zélf behandelt, zijn vaak ernstiger van aard.

Psycholoog
Psychologen richten zich op de behandeling van klachten en problemen het normale functioneren van cliënten in de weg staan. De therapie kan bijvoorbeeld bestaan uit gesprekken en cognitieve gedragstherapie. Omdat gezin en familie vaak een belangrijke rol spelen, worden die waar nodig ook betrokken. Voor kinderen en jongeren wordt deze rol vervuld door de gespecialiseerde kinder- en jeugdpsycholoog.

Psychotherapeut
De psychotherapeut richt zich heel specifiek op problematiek die de ontwikkeling en of het functioneren belemmert. De problematiek kan in je persoonlijkheid zijn geworteld, maar het kan ook met relaties met anderen te maken hebben. Vaak is het een combinatie van die twee.

Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundigen ( SPV)
Sociaal psychiatrisch verpleegkundigen biedt ondersteuning van de gevolgen van een psychiatrische diagnose in moeilijke situaties. Ze helpen je door je te leren omgaan met hun psychische klachten. Begeleiding door een SPV kan op zichzelf staan, maar meestal wordt samengewerkt met disciplines zoals psychiatrie, gezondheidszorgpsychologie, maatschappelijk werk of thuiszorg. De SPV kan dan een coördinerende rol spelen. Een SPV heeft ook altijd aandacht voor je omgeving. Ook kunnen SPV’ers een bepaald specialisme hebben, zoals ondersteuning van jeugd of ouderen, of specifieke aandoeningen.

GZ Vaktherapeut
Vaktherapie bestaat bij Argo als  Psychomotore Therapie.  Deze gaat over de relaties tussen lichaam en geestelijke gezondheid. Veel psychische klachten beleef je ook in je lichaam. Denk bijvoorbeeld aan somberheid, angsten, prikkelbaarheid, onzekerheid tegenover anderen, spanningen, eetproblemen of burn-out beleef je ook in je lichaam. De psychomotorisch therapeut richt zich met name op wat je lichaam aangeeft: lichamelijke spanningen, lichaamstaal, lichaamshouding, uw manier van bewegen, ademhaling en lichaamsbeleving. Dit heeft een positief effect op de kwaliteit van leven en geloof in eigen kracht.

Systeemtherapeut
Systeemtherapie richt zich op relaties tussen mensen. Met ‘systeem’ wordt bedoeld dat iedereen deel uitmaakt van sociale systemen, zoals een gezin, schoolklas of buurt. In een sociaal systeem beïnvloeden mensen elkaar: gedachten, gevoelens, verwachtingen en gedragingen ontstaan in wisselwerking met anderen uit de omgeving. Dit is een complex proces waarbij misverstanden en problemen kunnen ontstaan: partners kunnen ruzie krijgen over tegenstrijdige wensen en verlangens, een kind kan schoolangst ontwikkelen na de echtscheiding van ouders of een gezin worstelt met de psychische problemen of ziekte van een gezinslid.